گستردگی جغرافیای جهان اسلام از شرق تا غرب منجر به ایجاد تنوع و وسعت دایره شمول معماری اسلامی شده است. پس از ظهور دین اسلام و شکل گیری نخستین داده های فرهنگ و تمدن اسلامی، معماری اسلامی نیز در قالب مساجد، مدارس و آرامگاه ها نیز ایجاد شد. با شکل گیری نخستین حکومت های اسلامی، معماری کاخ ها، قلعه ها و برج و باروها نیز به معماری اسلامی افزوده شد. با انجام فتوحات نظامی گسترده مسلمانان در ایران، روم، مصر، اسپانیا، هند و آفریقا زمینه برای آمیختن فرهنگ و هنر اسلامی با مناطق فتح شده فراهم گردید. در این مرحله و با تکوین معماری اسلامی و آمیختن آن با گزاره های جدید معماری متاثر از شرایط اقلیمی و بومی، این هنر در هر بخشی از جهان اسلام با شمایلی متفاوت نمودار گردید. در حالی که گستردگی جغرافیای جهان اسلام منجر به رونق و تنوع معماری اسلامی در مناطق مختلف جهان اسلام شده است، امروزه محققان مختلفی به بررسی ابعاد مختلف معماری اسلامی در مناطق کهن جهان اسلام و ماهیت این هنر و تاثیر و تاثر آن بر معماری در دیگر نقاط جهان پرداخته اند. بازشناسی این آثار، گوشه ای از وسعت شگفت انگیز معماری در جهان اسلام را آشکار خواهد کرد.
